|
Γιατί πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε την παχυσαρκία
Η παχυσαρκία αποτελεί μάστιγα της εποχής μας και οι συζητήσεις γύρω από αυτήν, ολοένα και περισσότερες. Διόλου τυχαίο, καθώς τα επιδημιολογικά δεδομένα είναι ξεκάθαρα: στα επόμενα 10 χρόνια, ένας στους δύο άνω των 5 ετών παγκοσμίως, αναμένεται να έχει παραπάνω από το φυσιολογικό σωματικό βάρος.
Η παχυσαρκία αναγνωρίζεται πλέον ως νόσος. Ως μια χρόνια, προοδευτική και υποτροπιάζουσα νόσος, που οφείλεται στην υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα.
Πώς ορίζεται όμως μια νόσος και γιατί η παχυσαρκία θεωρείται νόσος?
Αν και σαφής ορισμός δεν υπάρχει, ως νόσος χαρακτηρίζεται οποιαδήποτε απόκλιση από τη φυσιολογική κατάσταση (δομή η λειτουργία) του οργανισμού, που προκύπτει από συγκεκριμένη αιτία και σχετίζεται με συγκεκριμένα σημεία και συμπτώματα. Η διερεύνηση μιας νόσου περιλαμβάνει την αναζήτηση της υποκείμενης αιτίας, τους παθογενετικούς μηχανισμούς, τις δομικές αλλαγές και τις κλινικές συνέπειες. Η διερεύνηση αυτή είναι απαραίτητη, για την επιλογή της αντίστοιχης θεραπείας.
Γράφει η:
Κατερίνα Μπαρμπαγιάννη
MD, MSc, Παθολόγος με εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη
Medical Advisor Φαρμασέρβ–Λίλλυ
Βάσει των ανωτέρω, η παχυσαρκία αναγνωρίζεται ως νόσος, αφού το παθοφυσιολογικό υπόβαθρο, η αιτιολογία και η κλινική εικόνα πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις. Ας το δούμε λίγο πιο αναλυτικά:
Η παχυσαρκία, προκαλείται από ποικίλα αίτια: υπερβολική πρόσληψη τροφής και μειωμένη σωματική δραστηριότητα, ορμονικές διαταραχές και ενδοκρινικές παθήσεις, φάρμακα, ψυχοσυναισθηματική επιβάρυνση, στέρηση ύπνου κ.ά. Καθοριστική είναι και η κληρονομική προδιάθεση, που επηρεάζει το πώς το άτομο θα ανταποκριθεί σε ένα ισχυρό «παχυσαρκιογόνο» περιβάλλον, με τις εκτιμήσεις για την κληρονομικότητα της παχυσαρκίας να αγγίζουν το 70%.
Οι παράγοντες αυτοί οδηγούν στην αύξηση του λιπώδους ιστού, ο οποίος καθίσταται δυσλειτουργικός, παρουσιάζει φλεγμονώδη χαρακτηριστικά και σταδιακά επηρεάζει όλα τα όργανα και τα συστήματα του ανθρώπινου σώματος. Αυτό, χωρίς παρέμβαση, οδηγεί τελικά στις επιπλοκές της παχυσαρκίας, οι οποίες ταξινομούνται σε 3 κατηγορίες:
- Μεταβολικές, πχ διαβήτης, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, καρδιαγγειακά νοσήματα, χολολιθίαση, λιπώδης διήθηση ήπατος, μειωμένη αναπαραγωγική ικανότητα, κακοήθειες.
- Μηχανικές: οστεοαρθρίτιδα γονάτων, αποφρακτική υπνική άπνοια, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ακράτεια ούρων.
- Ψυχοκοινωνικές: κατάθλιψη, άνοια.
Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει και για τον στιγματισμό των ανθρώπων με παχυσαρκία, ο οποίος πηγάζει από ανακριβή στερεότυπα ότι πρόκειται για άτομα με οκνηρία, έλλειψη διάθεσης και κινήτρου, που φέρουν την αποκλειστική ευθύνη για την εικόνα του σώματός τους. Αυτές οι πεποιθήσεις, που έρχονται σε αντίθεση με την σύγχρονη επιστημονική γνώση της παχυσαρκίας ως χρόνιας νόσου, προκαλούν κοινωνικές διακρίσεις εις βάρος των ανθρώπων με παχυσαρκία, αυξάνουν το ψυχολογικό και συναισθηματικό τους φορτίο, προκαλούν περαιτέρω κοινωνική απομόνωση, και δυσχεραίνουν την προσπάθεια αντιμετώπισης της νόσου.
Η μείωση της πρόσληψης θερμίδων και η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας είναι απαραίτητη προϋπόθεση της οποιασδήποτε προσπάθειας αντιμετώπισης της παχυσαρκίας. Εντούτοις, σήμερα γνωρίζουμε ότι από μόνα τους συνήθως δεν επαρκούν. Το επιβεβαιώνουν μεγάλες μελέτες που δείχνουν ότι από τους ανθρώπους που χάνουν βάρος μόνο με δίαιτα και άσκηση, τα δύο τρίτα περίπου θα το ανακτήσουν μέσα σε 1 χρόνο και σχεδόν όλοι μέσα σε 5 χρόνια. Όταν καθίστανται αναποτελεσματικά, η φαρμακευτική και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και η χειρουργική αντιμετώπιση, συμβάλλουν καθοριστικά στη υποστροφή της νόσου.
Η παχυσαρκία, ως χρόνια νόσος είναι μια σύνθετη και περίπλοκη κατάσταση ως προς την αιτιολογία της, τους μηχανισμούς της και την αντιμετώπισή της. Για το λόγο αυτό, η απόδοση της ευθύνης στο ίδιο το άτομο με παχυσαρκία, ως έλλειψη πειθαρχίας ή κινήτρων είναι λανθασμένη και η παροχή συμβουλευτικής τύπου «κάνε δίαιτα και άσκηση» είναι απλοϊκή. Η συζήτηση με ειδικευμένο επαγγελματία υγείας είναι στις περισσότερες περιπτώσεις απαραίτητη, για την ανεύρεση της υποκείμενης αιτίας, την παροχή εξατομικευμένης φροντίδας και την πρόληψη των επιπλοκών της νόσου.
Πηγή: in.gr
21/10/2025
|
