|
Βαρέα και ανθυγιεινά – Το επάγγελμα του αστροναύτη οδηγεί σε πρόωρη γήρανση
Ακόμα και ένας μήνας παραμονής στο Διάστημα επιταχύνει τη γήρανση των βλαστικών κυττάρων, αποκαλύπτει νέα μελέτη, η οποία έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενα ευρήματα για ευρείες επιπτώσεις στην υγεία.
Η μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από τη NASA εξέτασε βλαστοκύτταρα του μυελού των οστών, από τα οποία παράγονται τα κύτταρα του αίματος και του ανοσοποιητικού συστήματος. Δείγματα από εθελοντές παρακολουθήθηκαν σε πραγματικό χρόνο στη διάρκεια τεσσάρων αποστολών στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), διάρκειας 30 έως 45 ημερών η καθεμία.
Τα δείγματα που εκτοξεύτηκαν σε αποστολές ανεφοδιασμού της SpaceX συγκρίθηκαν στη συνέχεια με δείγματα των ίδιων δοτών που είχαν παραμείνει στη Γη.
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση Cell Stem Cell, τα κύτταρα που ταξίδεψαν στο Διάστημα εμφάνισαν γενετικές βλάβες, μειωμένη ικανότητα πολλαπλασιασμού, προβλήματα στα μιτοχόνδρια που παράγουν ενέργεια και φθορές στα τελομερή, δομές στις άκρες των χρωμοσωμάτων που κανονικά κονταίνουν με τη γήρανση.
Ακόμα, τα βλαστικά κύτταρα έγιναν υπερδραστήρια, αντί να παραμένουν αδρανή τον περισσότερο χρόνο όπως θα έπρεπε να συμβαίνει για να παραμένουν υγιή. Άρχισαν επίσης να ενεργοποιούν το λεγόμενο «σκοτεινό γονιδίωμα», τμήματα του DNA που προέρχονται από ιούς και κανονικά παραμένουν ανενεργά.
Τα δείγματα κυττάρων μεταφέρθηκαν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό με σκάφος της SpaceX (NASA)
Τα δείγματα κυττάρων μεταφέρθηκαν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό με σκάφος της SpaceX (NASA)
Ακτινοβολία και μικροβαρύτητα
Η δυσλειτουργία των κυττάρων που εξετάστηκαν, τα οποία ονομάζονται αιμοποιητικά και προγονικά κύτταρα, μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα ανάπλασης των ιστών, να μειώσει τη δυνατότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να καταστρέφει παθογόνους παράγοντες και καρκινικά κύτταρα, και τελικά να επιταχύνει τη γήρανση.
Οι ερευνητές απέδωσαν τις βλάβες στην αυξημένη ακτινοβολία του Διαστήματος και τις συνθήκες μικροβαρύτητας.
Οι δύο αυτοί παράγοντες είναι γνωστό ότι προκαλούν μια μεγάλη γκάμα προβλημάτων υγείας για τους αστροναύτες. Χωρίς την προστασία της ατμόσφαιρας και του γήινου μαγνητικού πεδίου, ο βομβαρδισμός από τα σωματίδια της ηλιακής και κοσμικής ακτινοβολίας προκαλεί βλάβες του DNA, αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου, νευροεκφυλιστικά φαινόμενα, δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι δε συνθήκες μικροβαρύτητας αλλάζουν την κατανομή υγρών στο σώμα, προκαλούν διόγκωση της καρδιάς και ατροφία των οστών και των μυών.
Η νέα μελέτη καταγράφει ωστόσο διαφορές ανάμεσα στα κύτταρα διαφορετικών δοτών, ορισμένα από τα οποία εμφάνισαν λιγότερες βλάβες.
«Η αναγεννητική ικανότητα των βλαστοκυττάρων μειώθηκε αλλά με κάποιες διαφοροποιήσεις μεταξύ των δοτών μυελού των οστών, κάτι που υποδεικνύει ότι στα κύτταρα κάποιων δοτών, αλλά όχι όλων, ενεργοποιήθηκαν αντιγηραντικοί παράγοντες αντοχής» δήλωσε η δρ Κατριόνα Τζέιμισον του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο, τελευταία συγγραφέας της μελέτης.
Αυτό υποδεικνύει ότι ορισμένοι άνθρωποι είναι πιο ανθεκτικοί στο περιβάλλον του Διαστήματος, ένα εύρημα που επιβεβαιώνεται σε μια δεύτερη μελέτη που έχει υποβληθεί για δημοσίευση, επισήμανε η Τζέιμισον.
Προκαταρκτικά αποτελέσματα δείχνουν επίσης ότι τα βλαστοκύτταρα επανέρχονται σε κανονική λειτουργία μετά την επιστροφή στη Γη, αυτό όμως απαιτεί διάστημα περίπου ενός έτους.
Τα ευρήματα, είπαν οι ερευνητές, ίσως βοηθήσουν στην ανάπτυξη μέτρων προστασία για τους αστροναύτες.
Πηγή: in.gr
10/09/2025
|
