Εκτυπωμένος κερατοειδής μεταμοσχεύθηκε για πρώτη φορά σε ασθενή – Λύση στην έλλειψη μοσχευμάτων;

Μια ηλικιωμένη γυναίκα στο Ισραήλ έγινε ο πρώτος στον κόσμο ασθενής που λαμβάνει μόσχευμα εκτυπωμένου κερατοειδή από ανθρώπινα κύτταρα, μια προσέγγιση που θα μπορούσε να δώσει λύση στην έλλειψη μοσχευμάτων που οδηγεί εκατομμύρια ανθρώπους στην τύφλωση.

Η γυναίκα που υποβλήθηκε στην επέμβαση στην πόλη της Χάιφα ήταν η πρώτη ασθενής της κλινικής μελέτης που πραγματοποιεί η ισραηλινή εταιρεία βιοτεχνολογίας Precise Bio. Ήταν τυφλή από το ένα μάτι λόγω βλάβης στον κερατοειδή.

«Για πρώτη φορά στην ιστορία, είδαμε έναν κερατοειδή που δημιουργήθηκε στο εργαστήριο, από ζωντανά ανθρώπινα κύτταρα, να επαναφέρει την όραση σε έναν άνθρωπο» δήλωσε ο καθηγητής Μάικλ Μιμούνι της Μονάδας Κερατοειδούς του Ιατρικού Κέντρου «Ράμπαμ», ο οποίος πραγματοποίησε την επέμβαση.

Ο κερατοειδής χιτώνας είναι το διάφανο, ημισφαιρικό στρώμα του ματιού που καλύπτει την ίριδα. Μπορεί να υποστεί μη αναστρέψιμες βλάβες λόγω τραυματισμών, λοιμώξεων ή διαφόρων άλλων παθήσεων.

Σε περίπτωση μόνιμης βλάβης, η μόνη λύση είναι η μεταμόσχευση κερατοειδούς από νεκρούς δότες, μια προσέγγιση που δεν επαρκεί για τους περίπου 13 εκατομμύρια ασθενείς σε όλο τον κόσμο.

Η κλινική δοκιμή Φάσης Ι που πραγματοποιεί η Precise Bio θα καλύψει συνολικά 10-15 ασθενείς με οίδημα που οφείλεται σε δυσλειτουργία των επιθηλιακών κυττάρων, τα οποία κανονικά παροχετεύουν υγρό από τον κερατοειδή.

Η πειραματική θεραπεία PB-001 βασίζεται σε κύτταρα που απομονώνονται από κερατοειδείς νεκρών δοτών και καλλιεργούνται στο εργαστήριο, κάτι που σημαίνει ότι πολλά μοσχεύματα μπορούν να δημιουργηθούν από έναν μόνο δότη.

Η Precise Bio καλλιεργεί τα κύτταρα στο εργαστήριο και χρησιμοποιεί ένα ρομπότ για να τα «τυπώσει» σε στρώματα, τα οποία μιμούνται τη δομή του πραγματικού κερατοειδή.

Η πρώτη επέμβαση πραγματοποιήθηκε στις 29 Οκτωβρίου και η κατάσταση της ασθενούς θα παρακολουθείται για συνολικά ένα εξάμηνο. Τα πρώτα αποτελέσματα της κλινικής δοκιμής αναμένεται να ανακοινωθούν το δεύτερο εξάμηνο του 2026.

H Precise Bio τελειοποιεί στο μεταξύ την τεχνολογία της ώστε να μπορούν τα καλλιεργημένα μοσχεύματα να διατηρούνται στην κατάψυξη, κάτι που θα βελτίωνε τη διαθεσιμότητα και την πρόσβαση.

Όπως δήλωσε ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Άριε Μπατ, «το επίτευγμα φέρνει σημείο καμπής στην αναγεννητική οφθαλμολογία –μια στιγμή πραγματικής ελπίδας για εκατομμύρια ανθρώπους».