Νέος γύρος διαπραγματεύσεων για το τσουνάμι ρύπανσης από πλαστικά

Για έκτη φορά σε διάστημα τριών ετών, εκπρόσωποι 180 χωρών συμμετέχουν σε διάσκεψη του ΟΗΕ με την ελπίδα ότι θα καταλήξουν στην πρώτη διεθνή συνθήκη για την μείωση της ρύπανσης από τα πλαστικά, ένα φαινόμενο που οδηγεί σε ασφυξία τον πλανήτη.

Μετά την αποτυχία της προηγούμενης συνάντησης το 2024, η οποία έληξε άδοξα λόγω των αντιδράσεων των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, ο επικεφαλής των νέων συνομιλιών, ο Λουίς Βάγοας Βαλντιβιέσο από το Εκουαδόρ, προειδοποίησε ότι η νομικά δεσμευτική συμφωνία «δεν θα έρθει αυτόματα».

Η ρύπανση από τα πλαστικά αποτελεί «σοβαρό αυξανόμενο και υποτιμημένο κίνδυνο» για την υγεία που κοστίζει τουλάχιστον 1.5 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, προειδοποίησαν οι ειδικοί σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση The Lancet.

Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει τα τελευταία χρόνια ότι τα πλαστικά διασπώνται στο περιβάλλον σε μικροσκοπικά κομμάτια που ανιχνεύονται πλέον στον αέρα, το νερό, τα τρόφιμα και όλα τα ανθρώπινα όργανα, ακόμα και τον εγκέφαλο ή τον πλακούντα των εμβρύων.

Αν και οι μελέτες δεν έχουν δώσει ακόμα σαφή συμπεράσματα, υπάρχουν ενδείξεις ότι τα σωματίδια αυτά και τα χημικά που απελευθερώνουν ίσως απειλούν τις τροφικές αλυσίδες και την ανθρώπινη υγεία.

Αγόρι περπατά πάνω σε μια γιγάντια μάζα πλαστικών σκουπιδιών στο Μουμπάι της Ινδίας στις 5 Ιουνίου 2023 (Reuters)

Στις διαπραγματεύσεις του ΟΗΕ,  τα ζητήματα που διχάζουν περισσότερο είναι η επιβολή ορίων στην παραγωγή, ο έλεγχος των παραγωγών πλαστικών και πρώτων υλών για πλαστικά, καθώς και η παροχή οικονομικής βοήθειας προς τις αναπτυσσόμενες χώρες ώστε να μπορούν να εφαρμόζουν τη ζητούμενη διεθνή συνθήκη.

Στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, «τα ύδατα, οι λίμνες, τα ποτάμια είναι μολυσμένα και τα μικροσωματίδια πλαστικού που παραμένουν στα μολυσμένα νερά ευθύνονται για πολλές ασθένειες, κυρίως στα παιδιά» δήλωσε ο Ρόμπερτ Κιτουμάϊνι Τσικουάνιν, εκτελεστικός διευθυντής της ΜΚΟ Solidarité pour la Protection des droits de l’enfant (Αλληλεγγύη για Προστασία των Δικαιωμάτων των Παιδιών) μπροστά στην έδρα του ΟΗΕ στη Γενεύη.

Ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Greenpeace Γκράαμ Φορμπς ζήτησε κατά την διάρκεια διαδήλωσης στην Γενεύη να σταματήσει η «παραγωγή τόσου πολύ πλαστικού για να σταματήσει η κρίση της ρύπανσης».

«Πρώτη μας προτεραιότητα είναι να πετύχουμε μείωση στην παραγωγή του πλαστικού», δήλωσε η Σίμα Πράμπου ελβετικής οργάνωσης Trash Hero World που δραστηριοποιείται κυρίως στις χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας -Ταϊλάνδη, Βιετνάμ, Ινδονησία, Μαλαισία.

«Υπάρχουν πολλά πετροχημικά εργοστάσια και βιομηχανίες κατασκευής πλαστικών» στις χώρες αυτές, από τα οποία εξαρτώνται πολλές θέσεις εργασίας, «λόγος για τον οποίο καλούμε σε μία δίκαιη μετάβαση στην επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και την συλλογή των απορριμμάτων».

Στην περυσινή σύνοδο στο Μπουσάν της Νότιας Κορέας, περισσότερες από 100 χώρες συμφώνησαν ότι πρέπει να μπει πλαφόν στην παραγωγή πλαστικών, ενώ μια μικρή ομάδα χωρών που παράγουν πετρέλαιο –πρώτη ύλη για την παραγωγή πολυμερών- ήθελε κανόνες που θα στόχευαν μόνο την πλαστική ρύπανση.