|
|
Η ξηρασία ως αρχή μιας παγκόσμιας καταστροφής – Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν με πείνα
Τεράστιο το πλήγμα στις καλλιέργειες, στην ενέργεια και την παγκόσμια υγεία, λέει έκθεση του Εθνικού Κέντρου για Μετριασμό της Ξηρασίας των ΗΠΑ.
Ηχηρή καμπάνα για τους κινδύνους από την ξηρασία, η οποία είναι αποτέλεσμα της κλιματικής κατάρρευσης, από το Εθνικό Κέντρο για τον Μετριασμό της Ξηρασίας των ΗΠΑ (NMDC). Σε έκθεσή του επισημαίνει ότι η έλλειψη νερού πλήττει τις καλλιέργειες, την ενέργεια και την υγεία. Και έτσι δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι σε κινδυνεύουν με ακραία πείνα.
Μόνο στην ανατολική και νότια Αφρική, περισσότεροι από 90 εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν ακραία πείνα μετά από πρωτοφανή ξηρασία σε πολλές περιοχές, που προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές καλλιεργειών και θάνατο ζώων. Στη Σομαλία, το 25% του πληθυσμού βρίσκεται αντιμέτωπο με το φάσμα της πείνας, ενώ τουλάχιστον ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί.
Αυτή η εξέλιξη δεν είναι κάτι νέο. Το ένα έκτο του πληθυσμού της νότιας Αφρικής χρειαζόταν επισιτιστική βοήθεια πέρυσι τον Αύγουστο. Στη Ζιμπάμπουε, η σοδειά του καλαμποκιού το 2024 μειώθηκε κατά 70% σε ετήσια βάση και 9.000 βοοειδή πέθαναν.
Παγκόσμια καταστροφή Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι αυτά τα γεγονότα είναι η αρχή μιας παγκόσμιας καταστροφής που επιταχύνεται και εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο. Η ξηρασία και η κακή διαχείριση του νερού οδηγούν σε ελλείψεις που πλήττουν τα αποθέματα τροφίμων, την ενέργεια και τη δημόσια υγεία.
Όπως επισημαίνει ο Μαρκ Σβόμποντα, ιδρυτικός διευθυντής NMDC και συν-συγγραφέας της έκθεσης, «δεν πρόκειται για περίοδο ξηρασίας. Πρόκειται για μια αργή παγκόσμια καταστροφή, η χειρότερη που έχω δει ποτέ».
Η έκθεση εξέτασε λεπτομερώς περισσότερες από δώδεκα χώρες σε τέσσερις κύριες περιοχές: Αφρική, Νοτιοανατολική Ασία, Λατινική Αμερική και Μεσόγειο. Οι επιστήμονες, αξιοποιώντας πληροφορίες από κυβερνήσεις, επιστημονικά ιδρύματα και τοπικές πηγές, παρουσιάζουν μια εικόνα του ανθρώπινου πόνου και της οικονομικής καταστροφής.
Από τον Παναμά έως το Μαρόκο Στη Λατινική Αμερική, εξαιτίας της ξηρασίας έπεσε σημαντικά η στάθμη του νερού στη διώρυγα του Παναμά. Αυτό είχε αποτέλεσμα να καθηλωθεί η ναυτιλία, να μειωθεί το εμπόριο και να αυθηθούν τα μεταφορικά κόστη. Η κυκλοφορία στη διώρυγα μειώθηκε κατά περισσότερο από το ένα τρίτο μεταξύ Οκτωβρίου 2023 και Ιανουαρίου 2024.
Στην Αφρική, στο Μαρόκο, μέχρι τις αρχές του 2024, είχαν δει έξι συνεχόμενα χρόνια ξηρασίας. Αυτό προκάλεσε έλλειμμα νερού σε ποσοστό 57%. Στην Ισπανία, η έλλειψη βροχών οδήγησε σε μείωση της παραγωγής ελιάς κατά 50%. Και στη συνέχεια σε εκτόξευση των τιμών του ελαιολάδου. Στην Ελλάδα είδαμε κάτι αντίστοιχο.
Η Τουρκία αντιμετωπίζει πολύ σοβαρό πρόβλημα ερημοποίησης, καθώς κινδυνεύει το 88% των καλλιεργήσιμων εδαφών. Οι απαιτήσεις για άρδευση στη γεωργία έχουν αδειάσει τους υδροφορείς και επικίνδυνες καταβόθρες έχουν ανοίξει ως αποτέλεσμα της υπεράντλησης.
Μεσόγειος, το καναρίνι στο ορυχείο Για τον Μαρκ Σβόμποντα, οι μεσογειακές χώρες «αντιπροσωπεύουν τα καναρίνια στο ανθρακωρυχείο για όλες τις σύγχρονες οικονομίες. Οι αγώνες που βίωσαν η Ισπανία, το Μαρόκο και η Τουρκία για να εξασφαλίσουν νερό, τρόφιμα και ενέργεια υπό την επίμονη ξηρασία προσφέρουν μια προεπισκόπηση του μέλλοντος του νερού υπό την ανεξέλεγκτη υπερθέρμανση του πλανήτη. Καμία χώρα, ανεξάρτητα από τον πλούτο ή την ικανότητά της, δεν μπορεί να εφησυχάσει».
Οι συγγραφείς της μελέτης σημειώνουν επίσης ότι οι καιρικές συνθήκες του Ελ Νίνιο τα τελευταία δύο χρόνια επιδείνωσαν την υποκείμενη τάση υπερθέρμανσης του κλίματος. «Οι υψηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη βροχοπτώσεων είχαν εκτεταμένες επιπτώσεις το 2023 και το 2024, όπως ελλείψεις νερού, χαμηλά αποθέματα τροφίμων και αύξηση της τιμής στην ηλεκτρική ενέργεια», λένε.
Και προσθέτουν ότι οι επιπτώσεις της ξηρασίας δεν είναι μόνο τοπικές, αλλά εκτείνονται πολύ πέρα από τα σύνορα των πληγεισών χωρών.
Η ξηρασία διαταράσσει τις αλυσίδες παραγωγής και εφοδιασμού βασικών καλλιεργειών όπως το ρύζι, ο καφές και η ζάχαρη. Το 2023-2024, οι ξηρές συνθήκες στην Ταϊλάνδη και την Ινδία οδήγησαν σε ελλείψεις που αύξησαν την τιμή της ζάχαρης κατά 9% στις ΗΠΑ.
Η κρίση του νερού Όπως επισημαίνει ο Guardian, αυτή η έκθεση είναι η συνέχεια άλλων προειδοποιήσεων για την παγκόσμια κρίση νερού. Η ζήτηση για πόσιμο νερό έχει αυξηθεί στο μεγαλύτερο επίπεδο από ποτέ. Αλλά τρεις παράγοντες οδηγούν τον κόσμο στο όριο της καταστροφής:
Σύμφωνα με την έκθεση για την κατάσταση του νερού, από την Παγκόσμια Επιτροπή για τα Οικονομικά του Νερού (φθινόπωρο 2024), η ζήτηση για γλυκό νερό θα ξεπεράσει την προσφορά κατά 40% μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας. Επίσης ότι περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων θα κινδυνεύσει να καταστραφεί τα επόμενα 25 χρόνια.
A view shows a branch of the Loire River as an historical drought hits France, in Loireauxence, France, August 16, 2022. REUTERS/Stephane Mahe
Άλλο γεγονός που επιτείνει το πρόβλημα είναι η διαπιστωμένη άνευ προηγουμένου απώλεια πάγου από παγετώνες. Από το λιώσιμο των πάγων απειλείται η παροχή τροφής και νερού σε 2 δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Βαθιά τα σημάδια από την ξηρασία Ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και την Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ) αναφέρει επίσης ότι η παγκόσμια έκταση γης που επηρεάζεται από την ξηρασία έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 120 χρόνια. Επίσης ότι το κόστος από την ξηρασία αυξάνεται απότομα. Μια μέση ξηρασία το 2035 προβλέπεται να κοστίσει τουλάχιστον 35% περισσότερο από ό,τι θα κοστίσει σήμερα.
«Η ξηρασία είναι ένας σιωπηλός δολοφόνος. Σέρνεται, αποστραγγίζει πόρους και καταστρέφει ζωές σε αργή κίνηση», λέει ο Ιμπραχίμ Τιάο, εκτελεστικός γραμματέας της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης. «Τα σημάδια της είναι βαθιά», επισημαίνει, διότι «δεν αποτελεί πλέον μια μακρινή απειλή. Είναι εδώ, κλιμακώνεται και επιβάλλει επείγουσα παγκόσμια συνεργασία». Ο Ιμπραχίμ Τιάο εξηγεί πως «όταν η ενέργεια, τα τρόφιμα και το νερό λείπουν ταυτόχρονα, οι κοινωνίες αρχίζουν να διαλύονται. Αυτή είναι η νέα κανονικότητα για την οποία πρέπει να είμαστε έτοιμοι». |
|