|
|
Ευρωπαϊκή έκθεση: Συχνότερες και πιο πολύπλοκες οι φωτιές λόγω κλιματικής αλλαγής – Οκτώ προτάσεις
Τον κώδωνα του κινδύνου για την αυξανόμενη ένταση των πυρκαγιών και την ενίσχυση της πολυπλοκότητάς τους λόγω κλιματικής αλλαγής κρούει η ειδική ομάδα εργασίας του Επιστημονικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Ακαδημιών (European Academies Science Advisory Council – EASAC). Οι φωτιές στην Ευρώπη επηρεάζουν πλέον και περιοχές που ιστορικά πλήττονται λιγότερο, αναφέρουν μεταξύ άλλων στην έκθεσή τους οι επιστήμονες, ανάμεσά τους ο γ.γ. της Ακαδημίας Αθηνών Χρήστος Ζερεφός και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου Κώστας Καλαμποκίδης.
Η υπερθέρμανση μειώνει την υγρασία του εδάφους και το οικοσύστημα αρχίζει να είναι ευάλωτο σε αναφλέξεις
Παράλληλα, στα πλαίσια της μελέτης εξετάζονται οι παράγοντες που ευθύνονται γι’ αυτές τις αλλαγές, διερευνώνται οι συνέπειές τους, ενώ μελετώνται και αξιολογούνται οι τρέχουσες πρακτικές και πολιτικές διαχείρισης δασικών πυρκαγιών. Για την αντιμετώπιση του φαινομένου, η επιστημονική ομάδα προτείνει τη δημιουργία ενός ενοποιημένου ευρωπαϊκού ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης δασικών πυρκαγιών (Integrated Fire Management) ώστε να καταστεί δυνατή η διαλειτουργικότητα της κοινής χρήσης πόρων και μέσων μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ.
Όπως τονίζεται, οι πολιτικές πρέπει να στραφούν από την καταστολή σε μία πιο ισορροπημένη προσέγγιση που θα περιλαμβάνει την πρόληψη. Ο κ. Ζερεφός αναφέρει σχετικά στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ότι αυτό που προτείνεται «μία πανευρωπαϊκή συνεργασία για την προστασία και προσαρμογή των δασικών οικοσυστημάτων αλλά και για τη βέλτιστη αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Η έκθεση αυτή αποσκοπεί στο να αναδείξει την ανάγκη συνένωσης των δυνάμεων όλης της Ευρώπης και της επιρροής της, δηλαδή και συμμαχικών χωρών».
Οι παράγοντες που καθιστούν τις φωτιές πιο επικίνδυνες Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι αλλαγές στη χρήση γης, η κλιματική κρίση και η κοινωνική και οικονομική δυναμική αυξάνουν την πολυπλοκότητα των πυρκαγιών. «Με την κλιματική αλλαγή να εντείνει τις ξηρασίες και να μειώνει τις καλοκαιρινές βροχοπτώσεις, ο κίνδυνος πυρκαγιών προβλέπεται να υπερδιπλασιαστεί έως το 2100» σημειώνουν.
Ακολούθως, εξηγούν ότι «η αστική επέκταση, η αστική εξάπλωση, η ανάπτυξη υποδομών και οι αλλαγές στη χρήση γης, όπως η εγκατάλειψη των γεωργικών εκτάσεων και η εξάπλωση των θαμνωδών εκτάσεων και των δασών, αυξάνουν επίσης σημαντικά την ευπάθεια στις πυρκαγιές, απαιτώντας επενδύσεις σε προληπτικά μέτρα για τη μείωση του κινδύνου».
Όπως προσθέτουν, η αυξανόμενη ένταση των πυρκαγιών υπογραμμίζει ιδιαίτερα την ανάγκη να δοθεί βαρύτητα στην προληπτική διαχείριση των πυρκαγιών μαζί με τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή, δίνοντας προτεραιότητα στη μείωση των ζημιών έναντι της απλής ελαχιστοποίησης της καμένης έκτασης.
Ζερεφός: Μειώνεται η υγρασία του εδάφους Όπως αναφέρει ο κ. Ζερεφός, «με την υπερθέρμανση μειώνεται η υγρασία του εδάφους. Όταν η σχετική υγρασία του εδάφους είναι κάτω από 10% περίπου, το υποστηρικτικό δασικό οικοσύστημα αρχίζει να είναι ευάλωτο σε αναφλέξεις. Οι αναφλέξεις μπορεί να είναι τυχαίες, μπορεί να είναι και εμπρησμοί. Επομένως, όταν έχουμε παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας και εμφάνισης καυσώνων, όπως συμβαίνει στη Μεσόγειο πολύ συχνότερα πλέον, αυξάνεται η απειλή για δασικές πυρκαγιές», τονίζει.
Σύμφωνα με την έκθεση, οι πολιτικές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ποικιλομορφία των οικοσυστημάτων με έμφαση στη μείωση του κινδύνου, την αποκατάσταση μετά την πυρκαγιά και την ισορροπημένη χρήση των πυρκαγιών. Ο κίνδυνος, όπως επισημαίνεται, ποικίλλει σε όλη την Ευρώπη, με τη Μεσόγειο να αντιμετωπίζει πιο έντονες πυρκαγιές λόγω των χαρακτηριστικών της περιφερειακής βλάστησης και των εποχικών καιρικών φαινομένων, ενώ οι περιοχές διεπιφάνειας δασικών-αστικών περιοχών σε όλη την Ευρώπη απαιτούν στοχευμένη διαχείριση του κινδύνου λόγω της αυξανόμενης έκθεσης σε πυρκαγιές.
Ο κ. Ζερεφός σημειώνει στη συνέχεια ότι στη μελέτη δίνεται έμφαση και βαρύτητα στην προσαρμογή των πολιτικών στην αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών και στην ενίσχυση των θεσμικών δυνατοτήτων. Μέσα στις πολιτικές προσαρμογής είναι για παράδειγμα, όπως λέει, ο καθαρισμός των περιαστικών δασών και των εγκαταλελειμμένων οικοπέδων, δίπλα σε δάση, κάτι που όσοι είναι ιδιοκτήτες τέτοιων οικοπέδων στη χώρα μας έχουν αναγκαστεί να τα καταγράψουν, να τα καθαρίζουν και να το αναφέρουν.
Η παράκλησή του, όπως λέει χαρακτηριστιά, είναι «όχι άλλη αδιαφορία» για το πράσινο της χώρας μας, που είναι δικό μας».
Ευρωπαϊκή έκθεση: Οι οκτώ προτάσεις Στόχος της έκθεσης είναι «να ενσωματώσει την ανθεκτικότητα έναντι των πυρκαγιών στα ευρωπαϊκά τοπία, διασφαλίζοντας ότι οι δασικές πυρκαγιές αντιμετωπίζονται όχι μόνο ως καταστάσεις έκτακτης ανάγκης αλλά και στο πλαίσιο μίας βιώσιμης, προορατικής περιβαλλοντικής στρατηγικής».
Συγκεκριμένα, σκοπός είναι να δοθεί προτεραιότητα στην εφαρμογή πολιτικών μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και αλλαγής των χρήσεων γης σε μεγάλη κλίμακα, να ενσωματωθούν οι εκτιμήσεις του κινδύνου δασικών πυρκαγιών στη βιοποικιλότητα και στις πρωτοβουλίες αναδάσωσης και αγροτικών προσεγγίσεων, αλλά και να ενισχυθούν οι παρεμβάσεις της δημόσιας υγείας και της εκπαίδευσης σχετικά με τον κίνδυνο δασικών πυρκαγιών.
Οι οκτώ κύριες πολιτικές που προτείνονται για τη μακροπρόθεσμη προληπτική διαχείριση των δασικών πυρκαγιών είναι οι εξής:
|
|